Stres Gerçekten Saç Beyazlatır mı, Yoksa Bu Bir Şehir Efsanesi mi?
Kişinin stresli olması şüphesiz onu hem fizyolojik hem de psikolojik olarak etkiler. Ancak bu duygu, saç köklerinin rengini değiştirecek kadar güçlü müdür?
Gelin, bu sorunun cevabını verelim.
Harvard Üniversite’sinde çalışan bir grup araştırmacı, stresin saçları beyazlatma sürecinin nasıl işlediğine dair çeşitli bulgulara ulaştı.
Stres tüm vücudu etkisi altına aldığı için bu noktada tespit edilmesi gereken ilk şey, stresin hangi sistem aracılığıyla saçların rengini etkilediğinin bulunmasıydı.
Araştırmacılar ilk olarak, stresin bağışıklık hücrelerinin pigment üreten hücreleri öldürmesi sonucunda gerçekleştiğini düşündü. Ancak fareler üzerinde yapılan testler, onların bu hipotezini desteklemedi.
Çünkü deneyler, bağışıklık hücrelerine sahip olmayan farelerin tüylerinin de sıradan farelerin tüyleri gibi beyazladığını gösterdi.
Bunun sonucunda araştırmacılar, kortizol hormonuna yöneldi.
Bu hormona yönelmelerinin sebebi ise stresin, vücuttaki kortizol seviyesini arttırmasıydı. Fakat deneyler, bu düşünceyi de desteklemedi. Adrenal bezi alındığı için vücudunda kortizol hormonu üretilmeyen farelerin tüyleri de stres altındayken beyazlama eğilimindeydi.
Araştırmacılar daha sonra sempatik sinir sistemi üzerinde çalışmaya başladı. Sempatik sinir sistemi, vücutta bilinçsizce gerçekleşen süreçleri düzenleyen, otonom sinir sisteminin bir parçasıdır.
Ayrıca savaş ve kaç tepkisi olarak adlandırılan süreçten sorumludur. Herhangi bir canlı, yaşamını tehdit eden bir tehlikeyle karşılaştığında, sempatik sinir sistemi tepki verir. Canlı ya tehditle kaçmayı ya da savaşmayı seçer.
Sempatik sinirler genel itibarıyla derideki saç köklerinin etrafında çatallanır.
Araştırmacıların yaptığı deneyler de stresin, bu sinirlerden noradrenalin salınmasına sebep olduğunu gösterir. Ayrıca saç köklerinde çeşitli kök hücreler vardır. Bir saç teli kaybedildikten sonra saç kökünden yeni bir saç teli çıkarken bu kök hücreler, pigment üreten hücrelere dönüşür.
Böylece saç teli renk kazanır. Elde edilen sonuçlar, sempatik sinirlerden salının noradrenalinin pigment üreten hücreye dönüşmesine sebep olduğu göstermekte.
Bu durum da saç köklerindeki kök hücre rezervinin tükenmesiyle sonuçlanır ve böylece pigment üreten hücrelerin yenilenmesi durur, saçlar beyazlamaya başlar. Yani stresin saçları beyazlatma noktasında etkisi vardır.